Een weekje leven

Een weekje leven.

Eenzaamheid is de afwezigheid van toeschouwers in het leven. Een citaat uit het boek De therapeut (Irvin Yalom) waarin ik in de kleine vrije minuutjes van deze week ben verdiept.

Het boek heb ik gekregen van Albert en Annet, twee bekenden die al een tijdje aan het reizen zijn en nu Cambodja doorkruisen. Ze hebben zo’n 5 dagen in mijn huis doorgebracht. Albert is lid van het slapende whisky genootschap in Nederland en Annet is zijn vriendin. Het was een thuiskomend gevoel om bekenden uit Nederland te ontvangen hier. ‘Bekende Nederlanders’ zijn een welkome afwisseling op de mensen die ik hier ken en met wie ik mooie tijden beleef. Erg gezellige, levensgenietende en ondernemende mensen. Toch zal het overgrote meerendeel van de relaties hier aan de oppervlakte blijven, omdat er te weinig gedeeld is in het verleden en tijdelijk verblijvende expats te weinig toeschouwer geweest zijn van elkaars leven. Een voedingsbodem voor eenzame momenten die ik hier ook beleef.

Daarom vond ik het buitengewoon prettig om uitgebreid te kunnen kletsen met Albert en Annet over gedeelde onderwerpen die net als de whisky glazen steeds verder uitgediept werden. Ook niet onaardig om weer eens in het Nederlands te babbelen. Interessante boeken uitgewisseld. Een beetje pijnlijk om De Bron (Ayn Rand) weg te geven omdat het zo’n pil is waarvan je je leven lang blijft herinneren dat je dat interessante boek (van mijn ouders gekregen) gelezen hebt. Maar ook weer mooi als het boek een nieuwe goede bestemming krijgt. Het gesprek over verleden, heden en toekomst met Albert en Annet op zaterdagavond ging al gauw over in de eerste poker avond van Ban Lung. Met een aantal mannen hebben we besloten om elke week een poker avond te organiseren. Geweldig, alles erop en eraan: een fles Laphroigh, een sigaar, borrelhappen en 7$ winst aan het eind van de avond. En met het opgedane zelfvertrouwen zal ik mijn kop binnenkort wel stoten voor 10$.

Afgelopen zondag (23 februari) hebben we onze katers verwerkt met een fantastische muesli. Als groots papvreter staat muesli hoog op de ranglijst, maar met dik 4 dollar is het erg prijzig. Meestal beperk ik mijn ontbijt tot Havermout (ook geimporteerd en duur) als afwisseling op rijst, noodles en de zweefbroodjes. Die laatste term heb ik zelf maar verzonnen heb om duidelijk het verschil te benoemen tussen een heerlijke verse Franse ‘pain’ en het koloniale aftreksel in Cambodja. Zweefbroodjes zien eruit als die verrukkelijke Franse stokbroodjes, maar de werkelijkheid is anders. Er is nauwelijks deeg in verwerkt, de broodjes wegen niks en vullen evenmin. Wanneer ik een zweefbrood lunch geniet kost het me een uur om 5 broodjes klaar te maken, te verwerken en te concluderen dat ik opnieuw trek heb. Dit alles wil niet zeggen dat ze niet smakelijk zijn. Kersvers zijn ze goed te eten, maar net zoals met alle porties in Cambodja, het vult niet.

Na het laatste ontbijt met Albert en Annet ben ik mijn spullen gaan pakken voor een 5 daagse trip naar Borkeo, een van de districten waarin ik werk. Borkeo ligt ongeveer 40 kilometer ten oosten van Ban Lung, zo’n 40 kilometer van de Vietnamese grens. De weg er naar toe is een regelrechte aanslag op je longen. Enorm fijne stofdeeltjes stuiven alle kanten op, omdat er geen asfalt op de wegen ligt. In het regenseizoen is het een glibberige glijbaan van modder en rots, in het droogseizoen wordt je om de haverklap volkomen verblind door een visueel ondoordringbare wolk van stof. Je hebt geen keuze dan om de motor tot stilstand te brengen en te wachten tot de wind enigszins orde op zaken heeft gesteld. Je neus, oren, ogen, longen, bagage, alles wordt bedekt en gevuld met de oranje stof. Wanneer je aan het eind van de dag een douche neemt of een emmer water gebruikt om te wassen, blijft er maar oranje water van het lichaam druipen. Je haar kun je na drie keer wassen voor een vierde keer wassen omdat het zand zo fijn is dat het uitgesmeerd wordt over huid en haar. Maar deze factor is een van de vele die het leven hier tot een fascinerende ervaring maakt. Ik ben me er erg bewust van het feit dat juist een gebrek aan comfort me ertoe in staat stelt om enorm van het leven te genieten. Ik vind het niet makkelijk om uit te leggen, omdat ik de link tussen het gebrek aan comfort en levensgenot nog niet kan doorgronden.

Om 2 uur vertrokken Narin, mijn assistent, en ik op onze motoren richting Borkeo. Het motor rijden is een volstrekt nieuwe belevenis voor me geworden. Ik weet niet of ik daar zo blij mee moet zijn, want ik denk dat het de meest risicovolle activiteit hier is. Volledig ingepakt knallen we over het zand en door het stof, terwijl we grote stenen ontwijken en kuilen met diepe stof vermijden. De achterband verliest regelmatig de grip en je voelt de motor wat gaan schuiven. Heerlijk gevoel, erg adrenaline achtig. De grip van de voorband is belangrijk; op het moment dat die een eigen leven gaat leiden ben je de motor volledig kwijt en ga je onderuit. Op sommige stukken jakker ik over de 100 km per uur. Het is veel en veel te hard op deze wegen, maar het geluid en de kracht van de motor in combinatie met een bonkend hart en het bloed dat 3 keer zo snel lijkt te gaan stromen is verslavend. Met die hoge snelheden neem je op een of andere manier alles waar, tot in de kleinste details die zich op je pad bevinden. Je gaat volledig op in de concentratie om je pad te kiezen, de controle te houden over de motor en de grens steeds iets verder op te schuiven. Onverantwoordelijk? Ik zal mijn klapper nog wel maken denk ik, maar de risico’s zijn binnen perken te houden. Narin en ik hebben een hele duidelijke regel: in dorpjes of gehuchten rijden we niet harder dan zo’n 30 km per uur. Dan is het buiten de dorpjes nog oppassen met het verkeer, voetgangers, kippen, varkens, runderen en wat je maar tegenkomt op de wegen. Helaas is mijn motor momenteel kapot, heb er wat dat betreft nog niet veel geluk mee gehad. Beetje overbelast wellicht. Rekening van 150$ en Tinus kan pas over 3 dagen zijn Zundapp weer de karresporen geven.

In Borkeo aangekomen hebben we onze spullen afgeladen en het materiaal van de workshop dat we vooruit gezonden hadden opgehaald. Omdat er geen hotels en guesthouses zijn in Borkeo, overnachten we bij Pol Vy. Pol Vy is formeel mijn leidinggevende, omdat ik officieel in Cambodjaanse overheidsdienst ben. Het is de ontwikkelingsorganisatie VSO die alle kosten betaald, maar officieel ben ik aangesteld als onderwijsadviseur in dienst van de overheid. Pol Vy is dus mijn ‘baas’ en hij is de directeur van het district met zo’n 25 scholen waarin ik werkzaam ben. Ik werk met hem samen en probeer hem voortdurend uit te dagen en te motiveren om stappen te ondernemen richting de ontwikkeling van het onderwijs. Het is moeilijk uit te leggen hoe traag die ontwikkeling processen hier verlopen. Pol Vy en de andere district directeuren worden overladen met goede informatie over de ontwikkeling van scholen door middel van bijeenkomsten en workshops. Maar het blijft bij de kennisdeling op hoog directieniveau. Pol Vy en veel andere directeuren blijken of lijken incapabel of slecht gemotiveerd, of beide, om de kennis over te dragen aan de mensen die het daadwerkelijk nodig hebben, het personeel van de scholen zelf. De achtergrond hiervan is complex en heeft naar mijn idee te maken met de ontwikkeling van Cambodjaanse regime. Ik heb een interessante studie gelezen over het regime in Cambodja. Zonder er lang over uit te wijden komt het er op neer dat daadkracht in de sterk bureacratische overheidsstructuur gebaseerd is op dienst en wederdienst, een uitwisseling van belangenbehartiging. De vertakte corruptie is hier een voorbeeld van, maar is niet omvattend voor de uitwisseling.
Doordat die uitwisseling onlosmakelijk verbonden is met daadkracht, zijn overheidsfunctionarissen slecht gemotiveerd om continue groei te realiseren. Continue ontwikkeling vraagt om een toewijding of investering van geld en tijd zonder direct zichtbaar resultaat. En het gebrek aan direct resultaat schept geen vruchtbare bodem voor een uitwisseling. En dus ontbreekt de daadkracht volledig en blijft de aanwezige kennis hangen op een niveau waar de uitwisseling tot zijn einde komt.

Een voorbeeld ter verduidelijking. Met veel regelmaat wordt Pol Vy uitgenodigd voor een bijeenkomst of workshop over de ontwikkeling van scholen. De reiskosten worden betaald en er staat een kleine vergoeding tegenover. De uitwisseling en een prima georganiseerde en ingevulde dag. Aan het eind van dag gaat Pol Vy terug en zou hij de schooldirecteuren moeten informeren, workshops moeten organiseren om de leerkrachten te trainen etc. Continue groei. Maar daar staat geen persoonlijke belangenbehartiging tegenover en dus vindt de uitwisseling niet plaats. Pol Vy’s leidinggevende kan onvoldoende druk zetten, omdat druk zetten door de uitwisselingscultuur niet effectief is.

Daartegenover zijn Cambodjanen erg sterk in het organiseren van grote en duidelijk afgebakende evenementen zoals de waterboat race in Phnom Penh, of ceremonies die om meer voorbereiding vragen. Voor zulke evenementen is uitwisseling prima mogelijk en blijkt er heel veel tot in de puntjes voorbereid te kunnen worden.

Het uitwisselingsprobleem is overigens niet de enige oorzaak voor de ontwikkelingsachterstand in Cambodja, maar wel een belangrijke. Mijn werk concentreert zich dus op de continue ontwikkeling van scholen en uiteraard is Pol Vy daar blij mee.
Narin en ik werken momenteel op 5 scholen in dit district zodat het werk beheersbaar blijft. Maandag tot en met donderdag hebben we in Borkeo een aantal workshops gegeven. De eerste workshop was een 2 daagse workshop voor de directie en onderwijzers van de 5 basisscholen. Het doel van de workshop was om het personeel bekend te laten worden met CFS. CFS staat voor Child Friendly Schools en concentreert zich op:

onderwijs voor iedereen (Millennium goal: Education 4 all)
effectief onderwijzen en leren
een gezonde en veilige school
betrokkenheid van ouders en gemeenschap
effectief management

CFS is in feite het allesomvattende project waaraan we werken in Cambodja. Deze inleidende workshop bestond uit veel verschillende werkvormen met als thema’s een aantrekkelijk lokaal, bronmateriaal, groepswerk, verhalen vertellen, etc. De participanten werden overladen met informatie over onderwerpen die we de komende maanden gaan uitwerken. Op de 2e dag hebben we elke school als groep bij elkaar gezet en hen gevraagd op een groot fel de beoogde ontwikkeling van hun school in kaart te brengen. Daarbij konden ze alle materiaal gebruiken dat we mee hadden genomen – potloden, gekleurd papier, pen, sticky notes, markers, lijm en konden ze zich laten inspireren door de ontvangen informatie en de foto’s die we door het lokaal hadden opgehangen. De foto’s zijn van Cambodjaanse scholen die al verder ontwikkeld zijn. De uiteindelijke resultaten van het werk werden vervolgens gepresenteerd door de directeuren van de scholen.

De laatste opdracht per school was om een doelstelling te formuleren. In totaal werken we per school de komende tijd aan 3 doelstellingen. De eerste is het maken van een dorspskaart om alle huizen in kaart te brengen. Deze kaart wordt gebruikt om een overzicht te maken van welke kinderen wel of niet naar school gaan. De laatste stap is dan om een actieplan in praktijk te brengen met oplossingen voor de niet-schoolgangers.
De tweede doelstelling waaraan we werken is een schone school. De scholen zijn hier gruwelijk vies. Narin en ik zijn 1,5 uur bezig geweest om het lokaal enigszins schoon te krijgen om daar de workshop te kunnen houden. Het is de mentaliteit van de Cambodjanen: natuurlijk willen ze een schone school, maar de staf is er niet toe in staat om een goed plan te bedenken. En ook hier ligt het gebrek aan uitwisseling als een passief makende schaduw over het werk van de Cambodjanen. Dus we gaan de scholen daarin assisteren. Het komt tot nu toe niet in de meeste mensen op om wat orde te realiseren. De flesjes water die we meegenomen hadden worden leeggedronken en achteloos en volledig schuldonbewust op de grond gegooid. In ons schoon gemaakte lokaal of buiten. Evenals de plastic omhulsels van de cake die we gekocht hadden. Moeilijk om te zien, maar ergens wel te plaatsen in een regio waar geen enkele organisatie is als het gaat om vuilnis verwerking of hygiene.
De derde doelstelling hebben we aan de scholen overgelaten en die gaan we uitwerken tijdens de schoolbezoeken die Narin en ik afleggen.

Een workshop geven kost veel energie. Je bent voortdurend geconcentreerd op de processen, op het niveau, of datgene wat je zegt wel landt, zinvol is, etc. Aan het eind van elke dag plofte ik dan ook neer op een kruk en trek ik een ijskoud Angkor biertje open en heb ik behoefte aan rust. En dan gebeurt er altijd wel iets onverwachts als je als enige, verbazend lange blanke man, inmiddels met baard, in een afgelegen streek simpelweg een biertje wilt drinken in een eettentje. Ditmaal waren het de Chief of the military police (dat betekent met 2 handen kennis maken), de Chief of the police, en nog een paar naam-hoge gasten die Narin en mij uitnodigden om een ABC’tje te drinken. ABC is bier, 8%. En deze mannen van stand, hoe kan het ook anders, wilden zich zonder meer meten met de Barang (buitenlander). Meten betekent: met twee handen je volle glas vastpakken, je roept tsjiii, en leegt je glas. Een adje dus. De Chief vond dat wel leuk, de andere Chief vond het toen ook leuk. Binnen de kortste keren zaten Narin en ik er lekker in, en genoten we van de fantastische kleipot soep waar de exotische ingredienten onophoudelijk werden aangevuld. Ik zal straks nog wat meer vertellen over het exotisch gehalte.

Het werd onverwachts een beregezellige avond. Behalve Narin en ik spreekt er natuurlijk niemand Engels, dus moest ik me redden met de woordjes Kmai die ik me eigen had gemaakt. En ik moet zeggen dat ik me daar best wel in thuis voel. Prachtige vragen worden op je afgevuurd waar je creatieve antwoorden voor zoekt: Waarom zijn de Nederlandse varkens groter dan de Cambodjaanse? Hoe komt het dat wij er verschillende uit zien? Hoe is dat ontstaan? Het zijn vragen waar ik zelf natuurlijk geen antwoord op heb, maar sommige Cambodjanen (in afgelegen regio’s) hebben blijkbaar het idee dat je alwetend bent.
Later kwam er nog een agent die al veel bier gedronken had. Echt dronken, beetje schreeuwerig. En die wilde ook wel even een adje doen met Barang. Ik ben niet kinderachtig, maar de houding van de man beviel me totaal niet en dus hield ik mijn poot stijf. Inmiddels was Pol Vy ook aangeschoven. De agent wilde toch echt dat ik mijn glas leegteugde, en begon mijn glas te duwen. Ik moest dus wel tegenkracht bieden en daar stonden we plotseling een idiote krachtmeting te doen. Beleefdheid hier is meer dan heilig, dus je geduld verliezen of je irritatie uiten is iets wat je gewoon niet doet in het openbaar. Ik bleef vriendelijk lachen, maar het was duidelijk dat ik hier geen zin in had en dat ik me stoorde aan de kerel. Plotseling riep Pol Vy (autoriteit in de regio) panyahaa¡¡, probleem¡ Alsof het woord een magische lading bevatte liet de agent los en droop vervolgens helemaal af binnen 5 minuten. Daar leerde ik iets over de de cultuur in Cambodia.

Kapot van de workshop en de lange avond ging ik slapen. Niet in het hotel, maar op de houten balkon vloer van Pol Vy. Geen matras, maar rieten matjes en een dikke deken zorgen voor het comfort. Het sanitair is eenvoudig. Water uit een grote bak (met kleine visjes) wordt gebruikt om je te wassen, het toilet is het bekende gat in de grond.

De volgende dag vertokken we naar Trom, een klein dorpje zo’n 8 kilometer van Borkeo-dorp. Daar hadden we de workshop afgesproken om een dorspmap te maken. De school support comittee (soort medezeggenschapsraad, maar dan een beetje anders), de chief of the village, de directeur en de enige onderwijzer waren aanwezig. Het schooltje bestaat uit 2 lokalen, is in vervallen staat en werd waarschijnlijk voor het eerst sinds tijden schoon gemaakt vanwege onze komst. En nu is het weer lastig uitleggen hoe stapsgewijs je de volwassen mensen bij de hand moet nemen om hen te versterken in hun capaciteiten. Voor het eerst gaf ik mijn Cambodjaanse assistent Narin het volledige initiatief om de inleiding op de workshop te doen. Mooi werk van die jongen. Misschien doet hij wel het allerbelangrijkste wat er te doen is. Hij doet een constant beroep op de hartsgesteldheid van de mensen. En niemand kan dat beter doen dan hijzelf. Opgegroeid in een gezin dat in zijn plaats liever een dochter wenste, werd hij niet geaccepteerd door zijn vader, verliet vroegtijdig zijn school en kwam op straat terecht. Daar leerde hij te overleven en zijn pijnlijke momenten te overkomen door lijm te snuiven. Tot hij op ‘het punt’ kwam dat hij zich realiseerde dat het nu of nooit was om een beslissing te maken. Hij besloot monnik te worden in een Boeddistisch klooster. Die beslissing heeft hem heel veel opgeleverd, zowel in persoonlijk als maatschappelijk opzicht. Hij heeft daar in 4 jaar Engels geleerd en is daarna als vrijwilliger gaan werken met kinderen zoals hijzelf was. Keihard en boterzacht waar nodig, heeft hij de kinderen veel meer onderwezen dan Engels alleen. Voortdurend zijn pijlen richtend op het hart, heeft hij heel veel levens veranderd. Nog steeds onderhoudt hij contact met zijn oud leerlingen van wie veel uit de armoede cyclus hebben weten te ontsnappen. Toen Sandra en ik met Narin naar een armoedig dorpje gingen eind december, ontmoetten we daar de dorpsoudste die ons uitnodigde om rijstwijn te drinken. De man was zo dankbaar naar Narin, we begrepen er niets van. Later vertelde Narin dat zijn dochter een oud studente van hem was en nu een prima positie had in Phnom Penh. Narin en ik zijn goede vrienden geworden. Ik leer vreselijk veel van Narin en geef hem steeds meer de leiding over het werk wat we samen doen. Hij kan, veel beter dan ik, echte verandering teweeg brengen in dit land. Het is dezelfde jongen die 4 dagen en nachten voor me gezorgd heeft toen ik malaria had.

Na de workshop in Trom namen we een vroege pauze. We reden zo’n 30 kilometer naar het zuidoosten om uiteindelijk aan te komen bij een enorm kratermeer. Rattanakiri heeft 2 van zulke meren. De eerste bevindt zich net buiten Ban Lung en wordt zo langzamerhand overladen met toeristen uit Phnom Penh en backpackers. Het meer waar wij naar toe gingen, is nauwelijks bekend. Ooit is er een poging gedaan om het commercieel uit te buiten, maar vanwege de geisoleerdheid was dat niet succesvol. We waren als enigen bij het meer: kraakhelder water. Mijn voet, 2 meter onder water, was tot in detail waar te nemen. Het meer, ik schat zo’n 3 bij 3 kilometer wordt omgegeven door bos en vanaf het pad is het niet te ontdekken. Daar hebben we gezwommen en een beetje tot onszelf gekomen na alle drukte.

Tegen de avond reden we terug naar Borkeo en hadden we Pol Vy uitgenodigd voor de bekende soep. Omdat we 4 dagen in zijn huis mochten verblijven, is het een mooi gebaar om hem uit te nodigen voor een maaltijd. De soep, zoals we die eerder ook hadden gehad, is in feite een kleipot kokend water op een gaspitje. Dan worden de ingredienten erin gedaan om vervolgens de soep op smaak te brengen met specerijen. De ingredienten waren wennen. De mie zag er herkenbaar uit, evenals de groene groenten. Dan worden de gehaktballetjes gekookt en gegeten. De maag van de koe ziet er uit als een enorme gehalveerde rups met uitstekende, taaie sprieten vlees. De maag is dik, taai en pas uiteindelijk door te komen. Het dun gesneden rundvlees met ei staat op de volgende soepronde. Prima, herkenbaar ook. En omdat het zo bijzonder gezellig was met z’n drieen besloot Pol Vy om toch ook maar een delicatesse te bestellen voor de soep. Een ei. De schaal van het ei was herkenbaar, de inhoud eveneens, maar niet op basis van de eetgewoontes in het westen. Het jonge kuiken werd in de soep gegooid, ik voelde mijn maag wat in beweging komen en tegelijkertijd de vastberadenheid groeien om het kuiken te verwerken. Mijn Chinese stokjes klemden het embryo in de nek en met een behoorlijke lik knoflook saus heb ik het diertje met zachte snavel, pootjes en botten opgegeten. Lekker? Lastig om dat te bepalen, ik moet zeggen dat ik vrij snel na het kuiken een biersmaak in mijn mond had…

Na de maaltijd afgesloten te hebben gingen we voor de tweede avond op rij naar de Pagoda, de lokale Boedda tempel. Er was een meerdaagse ceremonie aan de gang om geld in te zamelen voor de afbouw van de tempel. Het hele dorp is hier bij betrokken en geeft dan geld. De pagoda zorgt voor onderhoudende dansfeesten voor iedereen. Narin en ik gingen erheen. Het is niet voor te stellen wat voor een impact mijn lichaam maakt in een grote verzameling mens. Er waren ik schat zo’n 300 mensen aanwezig en ik geloof dat er met mijn komst geen blik op iets anders gericht was. Gelukkig was ik het inmiddels wel gewend om niet meer stiekem mijn zak recht te trekken of om een neusirritatie recht te zetten want in deze setting werden al mijn blikken en bewegingen nauwlettend gevolgd. En ik had zin om te dansen. En omdat ik pertinent de priemende invloed van mijn publiek teniet wil doen, blijf ik mijn keuzes maken. Na Boedda vereerd te hebben met drie diepe knieknikken en de zegen na mijn bijdrage in ontvangst te hebben genomen, gingen we naar de kleine groep mensen die zich op de ‘dansvloer’ hadden verzameld, net buiten de pagoda. De hilariteit steeg bijna tot een ontploffingspunt: Hij danst. Na 10 minuten komen de brutaalste (of slimste) Cambodjanen wat dichterbij en beginnen zich te realiseren dat ik ook best wel op een mens lijk. Het ijs breekt langzaam voor alle Cambodjanen en uiteindelijk hebben we weer een fantastische ervaring in Borkeo. En wanneer blijkt dat ik ook nog een woordje Kmai spreek, ontstaat er een halve wachtrij om wat woorden uit te kunnen wisselen.

Op donderdag hebben Narin en ik een workshop gedaan in Lung Kung, een gehucht op ongeveer 15 kilometer van Ban Lung. Het was een vergelijkbare workshop als die in Trom waarin we een dorpsmap gemaakt hebben. Na de workshop waren we eindelijk klaar. Redelijk vroeg gestopt, omdat ik ‘s middags nog een bijeenkomst had met 4 district directeuren in Ban Lung. We moesten nog 40 kilometer terug rijden naar Ban Lung, maar ik kreeg mijn Honda niet aan de praat. We realiseerden ons al gauw dat het probleem groter was en ik moest dus vervoer van lichaam en motor vinden. Een voor 40$ welwillende chauffeur was bereid me terug naar Ban Lung op zijn open truck. Bij zo’n truck hoef je je niet meer voor te stellen dan een primitief stuur, een half open motorblok, vier wielen en een laadbak waar hier en daar een brede plank mist. Je ziet dus ook nog wat er op de ondergrond gebeurt. De motor werd vastgesnoerd, ikzelf had een plekje gevonden tussen de balen groenten.We reden naar het westen, de fikse wind had dezelfde richting gekozen. De truck gaat zo langzaam dat de wind er eerder was. En dus ook het stof. De grote wielen hoesten enorm veel stof op die vervolgens constant over je heen wordt geblazen. Erg ongezond. Uiteindelijk in Ban Lung aangekomen kon ik nog net op tijd een erg welkome douche nemen om vervolgens nette kleren aan te trekken en op tijd voor de bijeenkomst te zijn.

De bijeenkomst ging over een small grant. Een small grant is een bedrag dat we aan kunnen vragen bij de World Bank dat scholen kunnen gebruiken om middelen te kopen. Ik heb voor de 50 scholen waarvoor ik werk 100$ per school gevraagd. De district directeuren moeten daar achter staan (geen probleem) en het officiele document ondertekenen en stempelen. Vandaar de bijeenkomst. Ik probeer de small grant ook als hefboom te gebruiken om de directeuren op een positieve manier te dwingen pro actiever in hun functie te gaan staan. Het ondertekende document wordt vervolgens naar de World Bank gestuurd en dan is het afwachten of het bedrag vrijkomt. Naast de World Bank schijnt dat ook het Nederlands Ministerie geld beschikbaar heeft. Ik heb een verzoek ingediend bij de ambassade van Bangkok om een financiele injectie voor de meest arme en afgelegen scholen in Rattanakiri. Cambodja heeft geen Nederlandse ambassade, dus probeer ik het via deze weg. Daarop heb ik nog geen antwoord gekregen.

En vrijdag was een kantoor dag. Mijn adminstratie op orde brengen, de uitgaven van de workshops verantwoorden, korte rapporten schrijven en mijn emails lezen. Ik kreeg een email waarin stond dat Randstad NL een bedrag van 20.000 euro beschikbaar stelt voor een Nederlandse VSO’er die met een goed project voorstel komt. Natuurlijk heb ik ook daarop gereageerd en een voorstel gedaan om in 10 scholen waterputten en toiletgebouwen te realiseren. Het ontbreken hiervan is voor heel veel kinderen, vooral meisjes in de pubertijd, reden om niet naar school te gaan.

En vrijdag, na mijn werk, was ik uitgeteld. Een stevige douche genomen, mijn mooiste kleertjes aangetrokken om vervolgens de gezellige Barang night te beleven. Met alle buitelanders die zin hebben gaan we vrijdags naar hetzelfde restaurant voor een lange, gezellige avond met elkaar.

En dan is het weekje rond en staat er een nieuwe, enerverende week voor de deur: De zus van Narin gaat trouwen en dat vindt plaats in Kampong Chnang, in het noord-midden van Cambodja. Woensdag vertrek ik daar naar toe met wat andere buitenlanders, Narin en ook Sandra zal er zijn. Heb ik al 4 weken niet meer gezien.

Nieuwe avonturen staan te popelen. Ik ook.